แนะนำทุนรัฐบาลและทุนอื่น
แนะนำทุนรัฐบาล
ทุนรัฐบาล หรือทุนของรัฐบาล คือ ทุนที่ใช้เงินงบประมาณแผ่นดินมาจัดสรรเพื่อการศึกษาหรือฝึกอบรมของผู้รับทุนในสาขาวิชาต่างๆ ในประเทศหรือต่างประเทศ หรือเพื่อชดเชยค่าใช้จ่ายในการศึกษาของผู้รับทุน โดยการกำหนดสาขาวิชา ระดับการศึกษาหรือระดับความรู้ ของทุนรัฐบาลจะขึ้นอยู่กับความจำเป็นและความต้องการของทางราชการ ทั้งนี้ การกำหนดให้ผู้รับทุนศึกษาหรือฝึกอบรม ณ ต่างประเทศในหลายประเทศ เพื่อให้เกิดความหลากหลายทางวิชาการ และนำความก้าวหน้าทางวิชาการและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ของแต่ละประเทศ มาใช้ในการพัฒนาประเทศไทยให้เจริญก้าวหน้า ตลอดจนเพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจในภาษา ขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของประเทศนั้นๆ อย่างลึกซึ้ง
แหล่งทุนของรัฐบาลในปัจจุบันมีมากกว่า 10 แหล่งทุน อาทิ (1) ทุน ก.พ. (2) ทุนกระทรวงการต่างประเทศ (3) ทุนกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เช่น ทุนรัฐบาลทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทุนเรียนดีมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย ทุนเรียนดีวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย เป็นต้น (4) ทุนรัฐบาลตามความต้องการของสถาบันพระบรมชนก กระทรวงสาธารณสุข (5) ทุนสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) (6) ทุนสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ได้แก่ โครงการพัฒนาและส่งเสริมผู้มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ทุน พสวท) โครงการส่งเสริมการผลิตครูที่มีความสามารถพิเศษทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ (ทุน สควค) ทุนโอลิมปิกวิชาการ
การจัดสรรทุนของรัฐบาลแต่ละแหล่งทุนมีเจตนารมณ์ หลักการ วัตถุประสงค์ และกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งกำหนดไว้ตามข้อกฎหมายหรือตามมติคณะรัฐมนตรีแตกต่างกัน เช่น ทุนสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) เป็นทุนที่จัดสรรเพื่อการศึกษา การค้นคว้า การวิจัยและพัฒนา ตลอดทั้งการฝึกอบรมเกี่ยวกับการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และเทคโนโลยี หรือ ทุนเรียนดีวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย เป็นทุนที่จัดสรรเพื่อพัฒนากำลังคนด้านวิทยาศาสตร์ เป็นต้น
การบริหารจัดการระบบทุนของรัฐบาลซึ่งประกอบด้วยระบบย่อย ๔ ระบบ ได้แก่ ระบบการจัดสรรทุน ระบบการสรรหาและเลือกสรรผู้รับทุน ระบบการดูแลจัดการศึกษาและพัฒนาผู้ที่ได้รับการคัดเลือกให้รับทุน และระบบการส่งเสริมการใช้ศักยภาพนักเรียนทุน แหล่งทุนของรัฐบาลส่วนใหญ่จะดำเนินการเองในทุกระบบย่อยยกเว้นการดูแลจัดการศึกษาฯ มอบให้ ก.พ. เป็นผู้ดูแลนักเรียนทุนของรัฐบาลที่เดินทางไปศึกษาในต่างประเทศ (ทั้งก่อนเดินทางและระหว่างศึกษา) และมีเพียงกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ทุนรัฐบาลตามความต้องการของสถาบันพระบรมชนก กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงการต่างประเทศที่มอบให้ ก.พ. ดำเนินการสรรหาและเลือกสรรผู้รับทุน
ทุน ก.พ.
ทุน ก.พ. เป็นทุนของรัฐบาลที่จัดสรรขึ้น โดยอาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. ๒๕๕๑ และระเบียบ ก.พ. ว่าด้วยทุนของรัฐบาล พ.ศ. ๒๕๕๑ ซึ่งกำหนดให้สำนักงาน ก.พ. มีหน้าที่จัดสรรทุนของรัฐบาลเป็นทุนกลาง และทุนตามความต้องการของกระทรวง กรม หรือหน่วยงานของรัฐ และเลือกสรรผู้มีความรู้ ความสามารถเหมาะสมเพื่อรับทุนของรัฐบาลด้วยวิธีการสอบแข่งขัน หรือวิธีการอื่นใดที่ ก.พ. เห็นว่าเหมาะสม โดยคำนึงถึงความเสมอภาคในโอกาส ความเป็นธรรม ความเร่งด่วน ความรู้ ความสามารถ และคุณสมบัติที่จำเป็นของผู้รับทุนที่จะสามารถปฏิบัติราชการหรือปฏิบัติงานของทางราชการตามแผนงานหรือโครงการที่กำหนดไว้ได้ ซึ่งผู้ได้รับทุนของรัฐบาลต้องอยู่ในความดูแลของ ก.พ.
เจตนารมณ์ของทุน ก.พ.
การจัดสรรทุนเพื่อการศึกษาหรือฝึกอบรมในสาขาวิชาต่างๆ ให้สอดคล้องกับนโยบายการบริหารทรัพยากรบุคคลฝ่ายพลเรือน โดยคำนึงถึงความต้องการกำลังคนของกระทรวง ทบวง กรม หรือหน่วยงานของรัฐ
เป้าหมายทุน ก.พ.
เพื่อเป็นเครื่องมือในการดึงดูดและจูงใจคนคุณภาพ รวมถึงพัฒนาคุณภาพบุคลากรในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล
เงื่อนไขทุน ก.พ.
เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์การให้ทุน ก.พ. ที่ต้องการให้ผู้ได้รับทุนได้ศึกษาหรือฝึกอบรมให้มีความรู้ทางวิชาการและเทคโนโลยีใหม่ ๆ เพื่อตอบสนองความต้องการกำลังคนของภาคราชการ ทุน ก.พ. จึงกำหนดให้ผู้ที่ได้รับทุนจะต้องกลับมาปฏิบัติงานในหน่วยงานราชการที่ ก.พ. กำหนด เป็นระยะเวลา 2 เท่าของระยะเวลาที่ศึกษาหรืออบรมด้วยทุน ก.พ.
ประเภทของทุนรัฐบาลและทุนอื่น
ทุนรัฐบาลและทุนอื่นในที่นี้มี 3 ประเภท ได้แก่